Eén instrument staat volop in de schijnwerpers tijdens het openingsconcert van Concerten op de Berg op zaterdag 21 september: de klarinet. Grote componisten als Mozart en Brahms hadden een grote voorliefde voor dit blaasinstrument.

Klarinettist Arjan Woudenberg kijkt uit naar het concert met het Amarone Ensemble in Nederhorst den Berg. “In de klarinetcomposities van Mozart en Brahms zitten twee opmerkelijke overeenkomsten”, verklapt hij. “Beide componisten schreven tegen het einde van hun leven hun werken voor de klarinet. En beide componisten droegen deze prachtige stukken op aan een klarinettist die hen heeft geïnspireerd: Mozart bewonderde Anton Stadler; voor Brahms was het Richard Mühlfeld, dankzij wie de klarinet bijnamen kreeg als ‘de nachtegaal van het orkest’ of ‘Fräulein Klarinette’.”

Signatuur

Naast overeenkomsten zijn ook verschillen. “Het klarinetkwintet van Mozart dat we in de Willibrordkerk ten gehore zullen brengen bevat een menuet waar je duidelijk de signatuur van Mozart herkent door het gebruik van elementen uit de volksmuziek. Mozart maakte zo mooi gebruik van de klarinet. Het langzame deel lijkt daarin erg op het beroemde klarinetconcert, een favoriet stuk van veel muziekliefhebbers. Deze stukken zijn van een haast ongekende schoonheid.”

Menuet en volksdansen

Het kwintet van Brahms behoort volgens Woudenberg tot de top van het repertoire voor klarinet en strijkers. “Brahms heeft volgens mij goed naar Mozart geluisterd en is qua vorm dichtbij Mozarts compositie gebleven. Zo maakt de klarinet zijn entree in het stuk na de entree van de strijkers. In plaats van een menuet kiest Brahms er juist voor om in het langzame tweede deel volksmuziek te introduceren. Het bevat heel duidelijk trekjes van een Hongaarse zigeunermelodie. De klarinetpartij is zeer verweven met de strijkers. Natuurlijk krijgt de klarinet af en toe een virtuoos solistische rol, zoals in het tweede deel.”

Thuiskomen

Zijn muzikale vrienden van het Amarone Ensemble spelen hij in de knusse Willibrordkerk ook werk van Franz Schubert en de Hongaarse componist Zoltán Kodály. De muziek van Mozart en vooral Brahms en het samenspelen met de strijkers, dat voelt voor de klarinettist als thuiskomen. “Ik ben opgegroeid in een muzikale familie, mijn ouders bespeelden strijkinstrumenten. Als kind viel ik graag in slaap bij het geluid van muziek van Brahms. Ik vind het heerlijk om eens in de zoveel tijd de kans te krijgen deze muziek weer ten gehore te brengen.”

Geen ander klassiek muziekstuk dat vernoemd is naar een vis werd zo beroemd als het Forellenkwintet van Franz Schubert. Op 9 maart wordt deze compositie ten gehore gebracht in de knusse Willibrordkerk in Nederhorst den Berg.

Het stuk, tevens de titel van één van Schuberts bekendste liederen, vertelt echter het verhaal van een dichter die een prachtige forel vrolijk stroomopwaarts ziet zwemmen. Een handige visser, die het heldere water vertroebelt met zand en modder, vangt de nietsvermoedende vis. Bij de dichter leidt dit schouwspel tot hevige gevoelens van woede, onmacht en verraad.

“Als luisteraar kun je het beste lekker achterover leunen en de muziek met al zijn details over je heen laten komen.”

Nadia Wijzenbeek, violiste

Zonnige muziek
Ondanks deze tragiek is de muziek van Schuberts Forellenkwintet tamelijk zonnig, vertelt violiste Nadia Wijzenbeek van het Amarone Ensemble. “Van composities van Schubert wordt je blij, maar er zit ook diepte in. Dat maakt zijn werken zo bijzonder. Het is prachtig beeldende muziek: je hóórt de vis duikelen. Ook hoor je in het stuk een conversatie – een vraag- en antwoordspel – tussen de instrumenten. Als luisteraar kun je het beste lekker achterover leunen en de muziek met al zijn details over je heen laten komen.”

Moeilijkheidsgraad
Een goede voorbereiding is daarom essentieel voor de violiste. “Dit stuk is rustiger, maar daardoor veel moeilijker om te spelen”, vervolgt Wijzenbeek. “Die technische moeilijkheidsgraad wordt misschien niet overal opgemerkt door het publiek, maar de kleine details maken deze muziek juist zo verfijnd. Alle noten liggen als het ware onder een vergrootglas.”

Vuurwerk
Ook speelt het ensemble het pianokwartet van Johannes Brahms. Dat belooft vuurwerk, aldus de violiste. “Deze muziek grijpt je en sleurt je mee. Vooral het laatste deel, dat lijkt soms wel zigeunermuziek. Bij die muziek kunt je bijna niet blijven stilzitten.” De virtuoze pianopartij wordt vertolkt door de gelauwerde Amerikaanse pianist Derek Han, die speciaal voor dit concert naar Nederhorst den Berg komt.

Bestel uw concertkaarten nu online. Geen internet? Geen probleem! U kunt ook kaarten kopen bij Brinkers Mode en Lingerie (Dammerweg 1 in Nederhorst Den Berg). U wordt verzocht contant te betalen.